Արմավիրի
մարզպետարան

ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Համայնքի ներկայիս անվանումը-Բագարան

Համայնքի պատմական անվանումը- Բախչալար, Հաճիպայրամ, Հաջիբայրամ, Հաջիբայրամլի

Համայքնի հիմնադրման ժամանակաշրջանը- Ք.ա. 221թ.

Որ համայնքներին է սահմանակից համայնքը- Երվանդաշատ

Համայնքի մակերեսը- 65.75

Հեռավորությունը մայրաքաղաքից- 85 կմ

Բնակչության թիվը- 693

Բնակչության կազմը- հայեր, եզդիներ

Տնային տնտեսությունների թիվը- 173

Օգտակար հանածոներ- տուֆ քարի հանք

Կրթական հաստատություններ- դպրոց

Մշակութային հաստատություններ- մշակույթի տուն

Արտադրական ձեռնարկություններ- չրի արտադրամաս

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը- հողագործություն, անասնապահություն

Հոգևոր կառույցներ- Շուշանիկ եկեղեցի

***

Գյուղ Բաղրամյանի տարածաշրջանում, Արմավիր քաղաքից 38 կմ արևելք։ Գտնվում է Թուրքիայի հետ սահմանամերձ գոտում, Բագարան է վերանվանվել 1968թ-ին։Բագարան հզոր բերդաքաղաքը կառուցել է Երվանդ 4-րդ արքան` Երվանդունիների արքայատոհմից վերջինը, Ք.ա. 221թ-ին: Երվանդ 4-րդ արքան հեթանոսական բոլոր կուռքերը տեղափոխեց Արմավիրից Բագարան և եղբորը նշանակեց քրմապետ: Բագարան նշանակում է աստվածների դաշտավայր: Բագարանը հնում գտնվել է Այրարատ նահանգի Արշարունիք գավառում, Արաքս և Ախուրյան գետերի միախառնման վայրից մի քանի կիլոմետր հյուսիս:
5-րդ դարից մայրաքաղաքը դարձավ Կամսարական հզոր իշխանական տոհմի նստավայր, իսկ 8-րդ դարից` Բագրատունի իշխանական տոհմի նստավայր: 885թ-ին Աշոտ 1-ինը հռչակվեց Հայաստանի թագավոր, իսկ Բագարանը` հայոց մայրաքաղաք: Բագարանում են գտնվում Բագրատունի արքայատոհմի սպարապետ Գևորգ Մարզպետունու գերեզմանը, սուրբ Թադևոս և Շուշանիկ եկեղեցիները:
Գյուղի բնակչության նախնիների մի մասը 1828-1829թթ տեղափոխվել են Պարսկահայաստանից` Խոյ և Սալմաստ գավառներից։